Feromony męskie i damskie to substancje, które wywołują sporo emocji. Nic w tym dziwnego, w końcu przypisuje im się duży wpływ na nasze ludzkie działania. Dotyczy on m.in. tak ważnych kwestii jak dobór partnerów seksualnych i partnerów życiowych. W tym tekście odpowiemy m.in. na pytanie, czym są feromony i czy rzeczywiście działają.
Feromony – co to jest?
Feromony to związki chemiczne, a dokładniej semiochemiczne, czyli takie, których rolą jest przekazywanie informacji i wywieranie wpływu na otoczenie. Wytwarzane są przez rośliny i zwierzęta oraz najprawdopodobniej przez ludzi. Zazwyczaj składają się z kilku składników, które występują w różnym natężeniu. Co ważne, nie mają zapachu.
Feromony to substancje wytwarzane przez organizm, ale zawarta w nich informacja musi być przekazana na zewnątrz. Dlatego feromony to najczęściej substancje lotne, które powinny wydostawać się do otoczenia. Jak wyjaśniają naukowcy, w tym tkwi podstawowa różnica miedzy feromonami a hormonami, które wydzielane są do wnętrza organizmu i służą tylko jemu samemu.
Informacje przekazywane przez feromony mają m.in. odstraszać przeciwnika, sygnalizować gotowość do reprodukcji czy zaznaczać dominację.
Feromony ludzkie
Wytwarzanie feromonów przez człowieka nie zostało na 100 proc. potwierdzone przez naukowców. Nie oznacza to oczywiście, że nie znamy substancji, które nazywane są ludzkimi feromonami. Różnice zdań między badaczami dotyczą m.in. zakwalifikowania ich jako oddzielnej grupy substancji chemicznych produkowanych przez nasze ciała. Znaki zapytania dotyczą też ich realnego wpływu na inne organizmy tego samego gatunku, czyli w tym przypadku – na innych ludzi.
Wątpliwości dotyczą także sposobu, w jaki mielibyśmy odbierać i odczytywać informacje zawarte feromonach. W przypadku zwierząt służy do tego narząd Jacobsona (nazywany też narządem przylemieszowym, narządem lemieszowo-nosowym lub womero-nasalnym). Kłopot w tym, że naukowcy nie są nawet pewni, czy dorośli ludzie w ogóle go posiadają.
Wiadomo, że wykształca się on w okresie płodowym życia człowieka (u podstawy przegrody nosowej) i że posiadają go noworodki. Kiedyś istniało podejrzenie, że w trakcie naszego dorastania jego aktywność zanika. Dziś przypuszcza się raczej, że nadal pełni on swoją funkcję (którą jest m.in. odbieranie informacji „zapisanych” w feromonach wydzielanych przez innych ludzi). Zapewne jednak nie u wszystkich przedstawicieli naszego gatunku narząd ten jest w jednakowy sposób aktywny.
Gdzie są wytwarzane ?
Zostawiając jednak na boku kwestie sporów naukowych o istnienie ludzkich feromonów, już dziś można powiedzieć, że substancje o których mowa wytwarzane są m.in. przez gruczoły potowe czy łojowe. Ich obecność można stwierdzić w wydzielinach z pochwy, w moczu, ślinie, łzach, spermie. Największe zainteresowanie i najwięcej emocji póki co wywołuje fakt istnienia feromonów typowo kobiecych i typowo męskich oraz wpływ, jaki można dzięki nim wywierać na płeć przeciwną (lub, w przypadku osób homoseksualnych, na przedstawicieli tej samej płci).
Feromony męskie – jak działają na kobiety?
Najlepiej przebadanymi substancjami uznawanymi za feromony męskie są androstadienon oraz androstenol.Badania wykazały ich obecność w męskim pocie i moczu, przy czym ten drugi występuje u mężczyzn jedynie w okresie dojrzewania. Wydzielanie feromonów przez mężczyzn sprawia, że kobiety uznaję ich za przystojnych, atrakcyjnych i godnych zaufania. Substancja te działają też dobrze na samopoczucie kobiet, obniżając np. poziom ich stresu.
Warto jednak podkreślić, że wpływ męskich feromonów na płeć piękną uzależniony jest m.in. od fazy cyklu (w trakcie owulacji kobiety wyraźniej odbierają te zapachy i są bardziej podatne na ich działanie) oraz od przyjmowania doustnej antykoncepcji.
Feromony kobiece – jak działają na mężczyzn?
Najlepiej znanym feromonem kobiecym jest w tej chwili estratetraenol. Jego budowa pod względem chemicznym jest zbliżona o estrogenu, czyli żeńskiego hormonu płciowego. Uważa się, że kobiety wydzielające estratetraenol wydają się mężczyznom bardziej atrakcyjne. Ponadto substancja ta podnosi poziom ich energii, polepsza nastrój oraz zmniejsza zmęczenie.
Innymi substancjami, które wymieniane są w kontekście dyskusji o feromonach kobiecych, są kopuliny (znajdujące się w wydzielinie z pochwy). W znaczący sposób zwiększają one poziom testosteronu u mężczyzn. Ich ilość zwiększa się w okresie płodnym.
Wpływ feromonów na przedstawicieli tej samej płci. Jak feromony mogą nam pomóc w pracy?
Okazuje się, że feromony pomagają nam nie tylko w kontekście relacji seksualnych. Istnieją badania, które potwierdzają, że mogą one wpływać na to, czy nasza osoba jest pozytywnie odbierana jako potencjalny partner do współpracy czy jako ktoś godny zaufania. Męskie feromony wpływają nie tylko na kobiety, ale również na mężczyzn. Dzięki nim są oni bardziej skłonni do wspólnego działania. Dlatego np. niektórzy uważają, że feromony mogą im pomóc w osiągnięciu określonej pozycji zawodowej itp.
Naturalne feromony męskie a perfumy z feromonami
Ani kobiety, ani mężczyźni nie mają wpływu na to, czy i w jaki sposób ich organizmy wydzielają feromony. Tym bardziej więc nie mogą kontrolować tego, czy i jak informacje zawarte w ich feromonach są „rozkodowywane” przez innych. Na rynku istnieje jednak spory wybór perfum skierowanych do obydwu płci z feromonami męskimi lub kobiecymi. Zwierają one substancje wytworzone syntetycznie w laboratoriach. Kupić można również „czyste” feromony.
Czy zwiększają one naszą atrakcyjność w oczach kobiet (a kobiet w oczach mężczyzna) tak, jak obiecują producenci? Trudno tak naprawdę stwierdzić to jednoznacznie. Naukowcy pytani o te kwestie zgłaszają konkretne wątpliwości. Sygnalizują m.in., że nawet jeśli faktycznie perfumy z feromonami lub syntetyczne feromony wywierają na nas jakiś wpływ, to na pewno nie na wszystkich przedstawicieli naszego gatunku jednakowy.
Druga kwestia to poziom skomplikowania całego procesu. W naturze bowiem nasze organizmy wydzielają substancje, które są bardzo złożone, występują w śladowych ilościach, a na ich ostateczny kształt wpływ mają również nasze cechy osobnicze. Jest małe prawdopodobieństwo, by pojedynczy feromon zsyntetyzowany w laboratorium miał tę samą „moc”, co naturalny.
Jak stosować perfumy z feromonami?
Chcąc oddać sprawiedliwość producentom perfum z feromonami męskimi i damskimi, musimy powiedzieć, że nie ma badań, które by potwierdzały, że nie działają one tak, jak obiecują opakowania. Jak zatem stosować perfumy z feromonami i czyste feromony? Należy spryskać się nimi ok. 15 minut przed wyjściem z domu, najlepiej na nawilżoną (ale nie mokrą) skórę. Najlepiej w tych samych miejscach, w których spryskujemy się zwykłymi perfumami (nadgarstki, kark, zgięcia łokci, miedzy piersiami – w przypadku kobiet). Mają one działać przez ok. 4-6 godzin.